ZPK – bilans 2013 roku.

Polska baza powierzchni do ciągłego uprawiania orienteeringu wzbogaciła się w 2013 roku o 8 nowych projektów i na koniec 2013 roku było ich łącznie 24. Zlokalizowane są one na terenie 7 województw, w 12 nadleśnictwach. Obejmują łączną powierzchnię 229,25 ha z ustawionymi na stałe 675 punktami kontrolnymi. Oferują 56 typów tras (Wieruszów bez propozycji tras - wyłącznie do dowolnej konfiguracji). Na 20 mapach można uprawiać orientację biegową, jedna mapa (Brynek) przygotowana została wyłącznie dla rowerzystów, a w Nadleśnictwie Maskulińskie funkcjonują trzy największe powierzchniowo mapy do orientacji rowerowej i narciarskiej. 

Obszarem o największym skupisku map jest północno – wschodnia Polska (10 map), a w drugiej kolejności - okolice Łodzi (projekt Wieruszowa – 7 map).
Należy także wspomnieć o projektach które powstały również w oparciu o kryteria ZPK, a których nie zgłoszono do naszej bazy. Według mojej wiedzy jest ich w Polsce około 10.

Porównując naszą bazę do największych na świecie (brytyjska – ponad 400 projektów, francuska i duńska – ponad 300) trzeba przyznać, że nasza jest bardzo skromna. Ale już porównując ją do równolegle powstałej ogólnoświatowej estońskiej bazy mobilnej (MOBO), w której zgromadzono 34 projekty (w tym jeden z Polski), już tak źle to nie wygląda. Tak czy owak można już w Polsce zapoznać się z tego typu ofertą, choć do komfortowego dostępu we wszystkich częściach kraju jeszcze bardzo daleko.

Jakkolwiek nie prowadzimy monitoringu wykorzystania powstałych projektów, to spływają do nas informacje o większych wydarzeniach realizowanych na ich bazie. Bardzo ciekawe były imprezy otwierające projekty (np. Nadleśnictwo Mielec, Nadleśnictwo Hajnówka). W wyjątkowych okolicznościach przekazane zostały projekty Nadleśnictw Gdańsk i Strzebielino (podczas XX Mistrzostw Europy Leśników w Biegu na Orientację). Z kolei w Bytowie z faktu istnienia ZPK miały miejsce następujące wydarzenia (za Jerzym Sudołem z Nadleśnictwa Bytów):
- w maju – w związku z akcją „Cała Polska Biega z Mapą” biega, również Bytów organizuje imprezę popularyzacyjną,
- lipiec - obóz sportowy organizowany przez Jurka i Agatę Porzyczów z PZOS z Gdyni – treningi na ZPK,
- we wrześniu – I Bieg na Orientację organizowany dla wszystkich OHP z terenu województwa pomorskiego,
- listopad – szkolenie edukatorów regionalnych RDLP Szczecinek (gościnnie Krysia i Tomek Konieczni z Nadleśnictwa Lipka) z zakresu tworzenia i wykorzystania „ Zielonego Punktu Kontrolnego”.

Projekt "Tajemnice Puszczy Białowieskiej"  został otwarty przy okazji rywalizacji służb mundurowych podczas         III Pucharu Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku (Topiło, 18 października 2013r.).

Jaki będzie 2014 rok? Trudno to przewidzieć - tak jak pogodę. Zależy od wielu czynników, ale za najważniejszy ciągle uznaję aktywność grup zainteresowanych powstawaniem nowych projektów (kluby, harcerze, szkoły, samorządy, nadleśnictwa, parki narodowe). Szkoda, że miniony okres nie został dostatecznie wykorzystany. Mam tu na myśli spore zaangażowanie się jednostek Lasów Państwowych w realizację projektów i stosunkowo nikłe zainteresowanie potencjalnych użytkowników. Trudno być optymistą jeśli chodzi o to źródło finansowania w związku z planowanym przejęciem na rzecz Skarbu Państwa środków Lasów Państwowych w wielkości 1,6 mld zł w ciągu najbliższych dwóch lat. Pogorszenie się sytuacji finansowej może wpłynąć negatywnie na realizację przez tą instytucję wykonywanych dotąd świadczeń na rzecz społeczeństwa, wśród których było również nasze, rozumiane jako udostępnianie lasu.
Warto więc zainteresować się innymi źródłami finansowania projektów, w tym pochodzącymi ze środków pomocowych Unii Europejskiej. Urzędy gminne, urzędy marszałkowskie, fundacje a nawet przedsiębiorcy, to potencjalni sprzymierzeńcy w realizacji projektów Zielonego Punktu Kontrolnego.

W 2014 roku, w związku z Mistrzostwami Świata w Rowerowej Jeździe na Orientację, planuje się utworzenie kilku projektów ZPK (Nadleśnictwa: Dojlidy, Żednia, Supraśl i Czarna Białostocka). Wiem też o pracach trwających w Augustowie (Nadleśnictwo Augustów). Aktualnie proces certyfikacji przechodzi projekt zgłoszony przez Fundację Wspierania Inicjatyw Lokalnych Probus.

Tak więc należy być optymistą, podejmować inicjatywę, a efekty przyjdą. Do siego 2014 roku!

Włodzimierz Protasiewicz